Samen spataccidenten voorkomen

Samen spataccidenten voorkomen!

In deze post bespreken we:

1. waarom spatbrillen niet altijd gedragen worden
2. het belang van goede oogbescherming voor zorgprofessionals
3. waaraan spatbescherming volgens de richtlijnen dient te voldoen
4. gebruik van spatbescherming & hygiëne maatregelen
5. oplossingen iWearPro voor een optimale spatbescherming

1. Waarom spatbrillen niet altijd gedragen worden?

Hoewel het dragen van spatbrillen voor de meeste zorgprofessionals dagelijkse routine is, gebeurt het regelmatig dat zorgprofessionals patiënten behandelen zonder goede spatbescherming. Spatbescherming en veiligheid zijn niet het meest sexy onderwerp. Daarom gebeurt het regelmatig, dat wanneer niemand op de operatiekamer of praktijk een spatbril draagt, men geneigd is dit voorbeeld te volgen (1).

Onderzoek van het UMCG geeft aan dat hoewel het gebruik van handschoenen en neusmondmaskers inmiddels gemeengoed is, dit in mindere mate geldt voor het gebruik van een spatbril of gezichtsscherm (6).

Er zijn drie redenen waarom spatbrillen niet (altijd) gedragen worden (2):

X de standaard (wegwerp)spatbrillen worden als oncomfortabel ervaren
X slecht zicht door beslagen spatbril
X eigen (lees)bril wordt onterecht als spatbril gebruikt

2. Het belang van goede oogbescherming

Richtlijnen

In de WIP-richtlijn valt meer te lezen over het belang van goede oogbescherming binnen ziekenhuizen. Zo wordt geadviseerd om een oogbeschermingsmiddel te dragen wanneer er kans is dat het oogslijmvlies in contact komt met lichaamsvochten. Het dragen van een oogbeschermingsmiddel wordt in het bijzonder aanbevolen bij intubatie, bronchiaal toilet, endoscopie, operatie, obductie en het handmatig reinigen van medische hulpmiddelen (3). 

Ook de richtlijn Infectiepreventie in mondzorgpraktijken van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde onderschrijft het belang van goede oogbescherming. De KNMT-richtlijn adviseert om altijd oogbescherming te dragen bij handelingen waarbij kans bestaat op aanhoesten, spatten of het ontstaan van aerosolen (4). 

Risico’s voor de ogen

Er zijn drie risico’s waar men als zorgprofessional aan bloot gesteld kan worden indien er onvoldoende spatbescherming gedragen wordt (6):

1. Oogbeschadiging, zoals abrasie van de cornea, bloeduitstorting in de achterste oogkamer, wonden aan het ooglid en (chemische) beschadiging van het oog.
2. Ooginfectie, zoals bacteriële of virale oogontstekingen zoals Hepatitis B & C en HIV, die over kunnen gaan naar het hele lichaam
3. Algemeen infectie risico (via het oog) voor het hele lichaam

Niet alle bovenstaande risico’s hoeven uiteindelijk schade te veroorzaken. Toch zal preventie het uitgangspunt moeten zijn. 

Opmerking: oogbescherming dient niet alleen voor de zorgprofessionals zelf, maar ook voor mondzorgpatiënten is goede oogbescherming van groot belang.

Kosten spataccidenten en uitval

De risico’s en kosten van spataccidenten zijn lastig in kaart te brengen. In een onderzoek variëren de kosten van € 200 tot € 13.500 (7). In een ander onderzoek worden de medische kosten ingeschat tussen de 65 euro voor een laag risico bij gevaccineerden en 500 euro bij een hoog risico bij ongevaccineerden. Tevens is gekeken naar de kosten mbt arbeidstijdverlies. Deze varieert tussen de 50 en 850 euro per spat- or prikaccident. Behalve veiligheid van de zorgprofessional kan goede oogbescherming eveneens veel kosten besparen in de uitval van medewerkers en een reductie van de administratieve rompslomp.

3. Waaraan dient spatbescherming volgens de richtlijnen dient te voldoen?

Een goede spatbril sluit de ogen en oogleden van frontaal in ruime mate af. De onderzijde van het montuur van de bril ligt aan tegen de jukbeenderen om te voorkomen dat vanuit die richting vloeistoffen of de aerosolwolk het oog of ooglid kan bereiken (4).

Wet- en regelgeving, normen en eisen (3)

Een oogbeschermingsmiddel dient voorzien te zijn van een CE-markering volgens de Europese richtlijn Persoonlijke beschermingsmiddelen (89/686/EEG). Daarnaast dient het oogbeschermingsmiddel te voldoen aan de NEN-EN 166.

Gewone bril is geen spatbril

Een gewone bril als oogbescherming heeft veelal een beperking wat betreft de afscherming aan de zijkanten. Bij spatten of spuiten heeft men de neiging het hoofd in een reflex weg te draaien. De zijkanten van een gewone (lees)bril geven dan onvoldoende bescherming. Verder zijn de glazen van een gewone bril vaak aan de smalle kant, waardoor er zowel van de bovenzijde als onderzijde weinig bescherming is.

Let op: beide richtlijnen geven aan dat een gewone bril niet kan worden gebruikt als oogbescherming, omdat deze niet voldoet aan NEN-EN 166 en de ogen onvoldoende bescherming geeft.

4. Gebruik spatbescherming & hygiëne maatregelen

Er zijn diverse soorten oogbeschermingsproducten voor bescherming tegen spatten (3): 

• spatbril, ofwel beschermbril
• gezichtsscherm, ofwel gelaatscherm
• chirurgisch mondneusmasker met geïntegreerd spatscherm
• ruimzichtbril

Geadviseerd wordt om het juiste type oogbescherming te kiezen op basis van het beoogde gebruik en risico (3,4)

Algemene tips (3):

• Plaats het oogbeschermingsmiddel voor het gezicht/de ogen en zorg dat het de ogen bedekt en goed aansluit op het gezicht.
• Verwissel de oogbescherming direct als deze verontreinigd/nat is.
• Verwijder, na gebruik of bij verwisselen, het oogbeschermingsmiddel door de bandjes of de pootjes beet te pakken en raak daarbij de voorkant van het oogbeschermingsmiddel niet aan met de handen. Motivatie: dit verkleint de kans op contaminatie van de handen.
• Pas direct na het verwijderen van het oogbeschermingsmiddel handhygiëne toe. Toelichting: zie WIP-richtlijn Handhygiëne medewerkers.
• Reinig en desinfecteer een oogbeschermingsmiddel voor hergebruik na gebruik volgens voorschrift van de fabrikant met een desinfectans dat voor dit doeleinde is toegelaten.
• Voer het wegwerp-oogbeschermingsmiddel na gebruik af als gewoon afval conform het afvalstoffenbeleid van de instelling, tenzij anders is voorgeschreven.
• Houdt bij de keuze voor een ruimzichtbril rekening met de ventilatie (direct, indirect of zonder). Er zijn ook ruimzichtbrillen met een coating die het beslaan vermindert (anti-fog coating).

De KNMT-richtlijn geeft specifiek aan dat de oogbescherming gereinigd dient te worden tussen twee patiënten en wanneer deze zichtbaar vervuild. Na reiniging van de oogbescherming volgt desinfectie met een geschikt desinfectans (4).

5. Oplossingen iWearPro voor een optimale spatbescherming

Met ons unieke portfolio helpen wij vele ziekenhuizen en tandartspraktijken aan de juiste spatbescherming. Hieronder treft u een samenvatting van de mogelijkheden. Bent u op zoek naar iets anders, neem svp contact met ons op.

Wegwerpspatbrillen

Nog steeds de meest gebruikte spatbescherming onder zorgprofessionals. Zeker in ziekenhuizen en tandartspraktijken. Het grote voordeel van de wegwerpspatbrillen is dat ze universeel zijn, niet gereinigd hoeven te worden en een lage prijs hebben. Wel zitten de meeste wegwerpspatbrillen een stuk minder comfortabel. Dit komt onder andere door de rechte brilpoten en het ontbreken van een neusvleugel. Daarnaast beslaan de meeste wegwerpbrillen snel.

iWearPro levert daarom uitsluitend de Univet 712 wegwerpspatbrillen. Deze hebben een speciale anti-beslaan coating, comfortabele gebogen brilpoten en bieden extra spatbescherming aan de bovenzijde.

Comfortabele spatbrillen

Steeds meer zorgprofessionals kiezen tegenwoordig voor een eigen, non-disposable, Hogies of Univet spatbril. Deze spatbrillen zitten niet alleen veel comfortabeler dan de wegwerpspatbrillen. Bijkomend voordeel van de Hogies Eyeguard is dat deze in verschillende maten en kleuren leverbaar is. Tenslotte zijn ze beter voor het milieu en daardoor ook kosteneffectief tov wegwerpspatbrillen. De Hogies Eyeguard spatbril is niet voor niets de meest geliefde spatbril wereldwijd.

Spatbrillen voor brildragers

Zoals eerder aangegeven kan een gewone (lees)bril niet worden gebruikt als oogbescherming, omdat deze niet voldoet aan NEN-EN 166 en bovendien de ogen onvoldoende bescherming geeft. Gelukkig heeft iWearPro voor brildragers drie oplossingen:

Loepbril met spatbescherming

Speciaal voor zorgprofessionals zijn er loepbrillen met spatbescherming ontwikkeld. Deze TECHNE en TECHNE RX loepbrillen geven niet alleen een fantastisch zicht, maar ook een optimale spatbescherming.

Ruimzichtbril

Een medische ruimzichtbril is beschikbaar voor een volledige oogbescherming tijdens medische ingrepen met een hoog infectierisico. Ze worden gekenmerkt door een brede lens voor een gezichtsveld zonder vervorming. iWearPro is leverancier van de Univet ruimzichtbril. Deze beschikt over een antikras- en anti-beslaancoating en beschermd de zorgprofessionals tegen aerosolen. Deze ruimzichtbril werd tijdens de Corona-golf zeer veel ingezet op de intensive cares.

Patiëntenbeschermbril

Het dragen van oogbescherming is ook voor mondzorgpatiënten van groot belang. iWearPro biedt daarom verschillende soorten patëntenbeschermbrillen, zoals onderstaande Hogies patiëntenbeschermbril

Gezichtsschermen

Een gezichtsscherm of gelaatscherm dekt het gehele gezicht af. Gezichtsschermen zijn nodig voor extra bescherming tijdens ingrepen met een verhoogd infectie- of besmettingsrisico. Wij kunnen zowel wegwerpschermen als reinigbare gezichtsschermen leveren. 

Chirurgische helm

Speciaal voor operatieteams zijn er tegenwoordig geventileerde chirurgische helmen met steriele toga of hood beschikbaar. Deze beschermen niet alleen het operatieteam, maar kunnen ook het infectierisico verlagen. iWearPro is exclusief distributeur van het nieuwe ViVi-systeem.

Over iWearPro

iWearPro is specialist in oogbeschermingsproducten voor zorgprofessionals en exclusief distributeur van Hogies, Univet en THI. Neemt u contact met ons op voor advies of een demonstratie.

#samenspataccidentenvoorkomen

Bronnen: 

1. Veiligheid is mensenwerk, OK-Visie, 2019
2. Intern onderzoek, CWZ, 2019
3. Werkgroep Infectie Preventie (WIP-richtlijn), Algemene voorzorgsmaatregelen Persoonlijke beschermingsmiddelen, RIVM, 2015
4. Richtlijn Infectiepreventie in mondzorgpraktijken, KNMT, 2016
5. Veldnorm Hygiëne- en kledingvoorschrift, Centrale Sterilisatie Afdeling en Flexibele Scopen Reiniging en Desinfectie, 2017
6. Oogbescherming in de tandheelkunde, UMCG, 2013
7. Arbo-portal, 2019